De vroegere Tramstelsite in Merelbeke wordt getransformeerd tot een nieuwe stadswijk waar rust en groen centraal staan. Ook de achterliggende weilanden worden betrokken in dit ambitieuze project. Daar verrijst immers het exclusieve woonproject Wisselkouter, waar luxe en intensieve buitenbeleving op een unieke manier worden gecombineerd. De 28 appartementen worden verdeeld over zes verschillende urban villa’s die opgaan in het landschap.

Het terrein van 2 hectare aan de Lembergsesteenweg blijkt de geknipte locatie te zijn voor Wisselkouter. De vroegere weilanden van paardenfokkerij De Brabandere vormen een groene oase van rust vlak bij de levendige dorpskern. “Projectontwikkelaar CAAAP koos ervoor om deze troeven volop uit te spelen”, vertelt Tim Van Herbruggen, landschapsarchitect en ruimtelijk planner bij Abscis Architecten. “We kregen de opdracht om een concept uit te werken dat draait rond ‘genieten in pure luxe’. Stijlvol wonen moesten we zien te combineren met een intense buitenbeleving. Deze vraag naar landschappelijk en groen wonen in een stedelijke context vulden we in met een ‘verticale verkaveling’, waarbij 28 appartementen en penthouses gebundeld zijn in zes lage volumes. Door de gebouwen ook nog eens vrij willekeurig in te planten, ontstaat er een netwerk van groene ruimtes. Samen met verschillende landschapselementen, zoals waterelementen en wandelpaden, en de aanleg van een mooi landschapspark resulteert dit alles in een site waar de beleving van de bewoners volledig op het omringende landschap is gericht.”

Privacy op natuurlijke wijze

Omdat het concept van een woonpark gebaseerd is op de idee dat een gemeenschappelijke buitenruimte ook een bijdrage levert aan de sociale cohesie van de bewoners, zijn er op Wisselkouter geen strikte erfscheidingen voorzien. “We creëerden de nodige privacy via de inplanting van de gebouwen”, legt Tim Van Herbruggen uit. “Dankzij de wisselende oriëntatie van de grote terrassen kijkt elk appartement uit op het groen in plaats van op de buren. Ook de drie wadi’s die op het terrein werden aangelegd, spelen op dit vlak een belangrijke rol. Ze zorgen immers voor een natuurlijke scheiding tussen de villa’s. Daarnaast hebben ze nog een andere rol: het opvangen van de drassigheid van de nabijgelegen Braambosbeek en de buffering/infiltratie van het hemelwater. Verder werden er clumps – lage heestermassieven – aangeplant die zichten over de tuinen heen mogelijk maken.”

Beperkte materialen en kleuren

Een interessant architecturaal gegeven is dat de zes urban villa’s gelijkaardig, maar niet identiek zijn. “De uniformiteit wordt gecreëerd door de materialen en kleuren, die we trouwens erg beperkt en sober hebben gehouden”, vertelt Tim Van Herbruggen. “We kozen voor beton, hout en zwart aluminium schrijnwerk. Dankzij deze materialen, in combinatie met het horizontale en verticale architecturale lijnenspel, lijken de woonvolumes visueel op de huizen in de omgeving. Vandaar ook dat we ze urban villa’s hebben genoemd. Omdat CAAAP mikte op levensgenieters die van qualitytime en outdoor living houden, zijn alle appartementen voorzien van grote ramen en ruime terrassen. Op deze manier kunnen de bewoners ook van een maximale lichtinval, een aangenaam ruimtegevoel en een optimaal contact met de buitenomgeving genieten.”

Flexibel aanpasbaar interieur

Wisselkouter is een project dat op vele vlakken progressief is. Zelfs de indeling is deze term waardig. “Flexibiliteit is het codewoord in dit woonproject”, verduidelijkt Petia Hanssens, projectarchitect bij Abscis Architecten. “Zo kan de derde slaapkamer gemakkelijk ingericht worden als bureau- of bibliotheekruimte. En in een eenkamerappartement zijn er mogelijkheden om een tweede slaapkamer te creëren. Dit zijn maar enkele voorbeelden van hoe de architectuur zich ertoe leent om maximaal in te spelen op de wensen van de bewoners. Daarnaast konden de nieuwe eigenaars hun appartement natuurlijk naar wens inrichten. Tijdloze luxe stond hierbij steeds op het voorplan omdat we bewust hoge plafonds en een ruime woonkamer hebben voorzien.”

Geen eenvoudige realisatie

Omdat CAAAP deel uitmaakt van de Artes Group, was het logischerwijze Artes dat instond voor de realisatie van dit unieke woonproject in Merelbeke. “We staan erom bekend dat we duurzame en uitdagende bouwwerven ontwikkelen”, vertelt Tom Christiaens, de projectleider van Artes die verantwoordelijk was voor dit project. “Bij Wisselkouter hebben we eigen mensen ingezet voor de ruwbouwwerken en de afwerking met gevelpanelen. De andere afwerkingen, de technieken en de omgevingswerken gaven we in handen van kwalitatieve onderaannemers, die onder onze coördinatie en toeziend oog werkten. Gezien het specifieke concept was Wisselkouter geen evident project. Zo hebben we samen met Abscis Architecten heel lang gezocht naar de juiste materialen en kleuren voor de trap- en gevelbekleding. Ook de omgevingsaanleg was een uitdaging omdat we tot een esthetisch en coherent geheel wilden komen dat naadloos opgaat in de omgeving. Bouwtechnisch schuilde de grootste moeilijkheid in de uitkragende terrassen met de bijbehorende betonnen gevelpanelen. Niettemin is het resultaat ronduit schitterend. Ik zou zelfs durven te stellen dat Wisselkouter de signatuur draagt van het vakmanschap van alle betrokken partijen.”

Deel van groter geheel

Wisselkouter maakt deel uit van de herbestemming van de voormalige Tramstelsite die eigendom is van Merelbeke. “De gemeente zal zelf investeren in de reconversie van het voormalige tramstelgebouw, het seinhuis en de vroeger conciërgewoning”, legt Petia Hanssens uit. “Hierbij zal het behoud van dit industriële erfgoed centraal staan, weliswaar met de focus op wonen in het groen in een stedelijke context. In het masterplan dat wij mochten ontwerpen, vormen de Tramstelsite en Wisselkouter samen een progressieve nieuwe wijk. Daarom hebben we tijdens het ontwikkelingsproject vaak gezamenlijk aan tafel gezeten. Momenteel loopt er een participatietraject met vier scenario’s voor de herbestemming van de gebouwen. To be continued, dus …”

TECHNISCHE FICHE

Bouwheer: CAAAP (Gent)
Architect: Abscis Architecten (Gent)
Hoofdaannemer: Artes (Zeebrugge)

Bron: Bouwen aan Vlaanderen 2021 NR. 6 - Tekst: Els Jonckheere