Abscis Architecten - Bouwen aan Vlaanderen - De Pen door Piet Van Cauwenberghe

Bouwen aan Vlaanderen

De Pen | ‘Goede samenwerking betekent keuzes maken’

Gedurende mijn loopbaan heb ik de bouwpraktijk in Vlaanderen grondig zien evolueren. Kant-en-klaarformules verlossen opdrachtgevers van de organisatie, de financiering en de verkoop van hun bouwprojecten. Maar voor de architect is dit even wennen.

Opdrachtgevers in de publieke en private sector kiezen steeds vaker voor formules als PPS, DBFM(O), Design & Build en bouwteam. Hierdoor ontstaat een nieuwe dynamiek tussen bouwpartners die vandaag nog moeilijk weg te denken is.

Met zijn strikte opdeling tussen de bouwheer, de aannemer en de onafhankelijke architect moest de wet van 1939 de onwetende bouwheer behoeden voor de kruipende commercialisering van de bouwpraktijk. Deze wet stamt uit een tijd dat vrije beroepen – zowel advocaten en artsen als architecten – het monopolie kregen over hun vakdomein. Vanuit hun opleiding, en onder het waakzaam oog van hun ordes, kregen zij het mandaat om autonoom te oordelen wat goed is voor de mensen. Dit maakte van de architect een onafhankelijke ontwerper en raadgever die zorgvuldig en gewetensvol waakt over de kwaliteit van de gebouwen en hun omgeving. In ruil mogen zij (zelf) niet bouwen, niet ontwikkelen en zich niet contractueel verbinden met de aannemer.

Maar Europa heeft veel veranderd. De overheidsfinanciën kregen strengere regels opgelegd, terwijl de nood aan aangepaste en vooral energiezuinige gebouwen alleen maar toeneemt. Zo’n context vraagt een betere samenwerking tussen de bouwpartners, die wettelijk geregeld is en ruimte geeft aan scherpe en eigentijdse architectuur. Hiervoor hebben we niet alleen goede architecten nodig, maar tegelijk een overheid die keuzes maakt, op evoluties anticipeert en innovaties stimuleert.

Binnenkort wordt een nieuwe Vlaams Bouwmeester aangeduid. Architecten hebben gepleit vóór het voortbestaan van deze functie: niet een comité, maar een sterke persoonlijkheid, een visionair en een bruggenbouwer. Ik hoop dat het iemand wordt die zich interesseert voor dit debat. Een Vlaams Bouwmeester die midden op het kruispunt gaat staan, niet afgeschermd in veilige niches, maar daar waar het gebeurt – op het veld, op de plaatsen waar massaal gebouwd moet worden. Er is dringend nood aan nieuwe scholen, sportinfrastructuur, sociale woningen en zorgwoningen. Onze infrastructuur is verouderd en als historische regio zijn we bovendien opgezadeld met een gigantisch energieverslindend patrimonium waarvoor verantwoorde en betaalbare oplossingen moeten worden gezocht. Ik hoop oprecht dat hier dringend werk van wordt gemaakt.

Bron: Bouwen aan Vlaanderen, 01-07-2016 - Tekst Piet Van Cauwenberghe

Delen