De stad Gent maakt zich sterk dat elke Gentenaar op wandelafstand van zijn huis een wijkpark krijgt. In verschillende wijken lukt dit al, elders nog niet. De wijk Ekkergem is zo’n buurt met behoefte aan meer recreatief groen. Daarom ging de stad in overleg met Go! Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap om een terrein van KTA MOBI in te richten als schoolspeelplaats én als buurtpark.

 

MASTERPLAN

Het Coupurepark maakt deel uit van het masterplan ‘Campus Casinoplein Gent’ dat de krijtlijnen voor de renovatie en uitbreiding van de voormalige Veeartsenijschool vastlegt. Voor de groenzone op de hoek van de Theresianenstraat en de Wispelbergstraat schreef dit ‘een samenhangend ontwerp voor een semipubliek park’ voor ‘dat kan voldoen aan de uiteenlopende eisen van afsluitbaarheid en toegankelijkheid’. GO! en de stad Gent sloten een overeenkomst waarin de financiering en de beheerafspraken nauwkeurig op papier werden gezet. Een ontwerper kreeg de opdracht om de plannen uit te tekenen. In 2013 ging een aannemer van start met de uitvoering, in de zomer van 2014 kon het park feestelijk worden geopend.

 

EÉN RUIMTE, MEER FUNCTIES

Een eerste uitdaging was om de ruimte meer bij de buurt te laten aansluiten. Om de zichtbaarheid en beeldwaarde te verhogen, ging de hoge muur rond de site tegen de vlakte en kwam er een transparant hekwerk met drie toegangspoorten. Van het hoekgebouw bleven enkel de gevels aan de straatzijde behouden. Enkele grote bomen op het terrein werden gespaard. Het park kreeg verder een sobere en transparante inrichting met kort gras, een bloemenweide, haagmassieven
en een golvend reliëf. De dubbele functie van het park komt duidelijk tot uiting in het ontwerp. Er zijn weinig schoolspeelplaatsen die over picknicktafels en een petanqueplek beschikken, een zandbak (weliswaar zonder speeltoestellen) of een hindernissenparcours. Langsheen de schoolgebouwen kwamen verharde eilanden in kleiklinkers. Over een groene strook met grasdallen kunnen sporadisch vrachtwagens of tractoren aangevoerd worden voor de leeropleiding. Een amfitheater overbrugt het hoogteverschil tussen straat en park. Zo ontstaat een interessante ontmoetingsplaats voor de leerlingen en de buurtbewoners. Omdat het park als publieke ruimte functioneert, is rekening gehouden met integrale toegankelijkheid. Trappen en hellingen overbruggen alle niveauverschillen, door het park loopt een comfortabel betonnen hoofdpad.

 

DE BEL GAAT

Na de schooluren, in de weekends en tijdens de schoolvakanties is het Coupurepark open voor de buurt. Omdat er weinig sociale controle is, vond de school het belangrijk om het park elke avond te kunnen afsluiten. Een tijdsklok zorgt ervoor dat de poorten bij zonsondergang automatisch dicht gaan. Een kwartier voor de sluiting klinkt een belsignaal, een verwijzing naar het schoolgegeven. Wie na zonsondergang toch nog in het park is, kan een knop indrukken om de poort te openen. Een gedeeld park brengt gedeelde verantwoordelijkheden mee. De beheerovereenkomst bepaalt dat Go! instaat voor het onderhoud van het hekwerk en de verharding rond de gebouwen. De stad neemt het onderhoud van het park en het meubilair op zich.

WAARDEVOL INITIATIEF

De reacties uit de buurt zijn heel positief. De meeste bewoners stellen het op prijs dat een schoolterrein nu toegankelijk is voor de buurt. Kinderen hebben er extra speelruimte gevonden. Buren kunnen er bijkletsen. De straat kleurt een stuk groener, nu het hekwerk het park zichtbaar laat. In een dichtbebouwde wijk als Ekkergem levert dat een groot effect op.

Ook de school reageert positief. De leerlingen maken gretig gebruik van de extra’s die hun speelplaats biedt, de school vindt het belangrijk iets te kunnen doen voor de gemeenschap. Aanvankelijk was er wat schrik voor vandalisme of graffiti, maar die bleek ongegrond. De school en de stad evalueren regelmatig de gemaakte afspraken en spijkeren die bij als dat nodig is.

Het stadsbestuur heeft de ambitie om deze manier van werken ook elders in Gent toe te passen. Er is immers nog veel potentie om groen bij scholen, kerken of bedrijven open te stellen voor buurtbewoners.

Bron: Praktijkboek Publieke Ruimte, 2016 - Tekst Jan Vilain