In Maldegem krijgt het Vrij Katholiek Onderwijs een nieuwe adem met een grootschalige en toekomstgerichte onderwijscampus. Abscis Architecten kwam als winnaar uit een architectuurwedstrijd in het kader van een DBFM-opdracht van AGION en tekende voor het ontwerp van een scholencluster die lager en secundair onderwijs verenigt op één site. Het project, met een bruto vloeroppervlak van ruim 9400 m², omvat onder meer 14 kleuterklassen, 28 lagere schoolklassen, een secundaire school met praktijk- en theorielokalen, polyvalente ruimtes, sportvoorzieningen en overdekte speelplaatsen. De kracht van het ontwerp zit niet alleen in de omvang, maar ook in de manier waarop de architectuur het onderwijsleven verbindt, stimuleert en versterkt.

De gebouwen zijn georganiseerd volgens een heldere logica, maar laten tegelijk ruimte voor flexibiliteit, ontmoeting en variatie. Overal zit de ambitie om een open leeromgeving te creëren, aangepast aan nieuwe onderwijsvormen en leerstrategieën. Geen rigide klasstructuur, maar een soepele opstelling waarin ruimten kunnen samensmelten, opsplitsen of transformeren naargelang de pedagogische noden. Door doordachte inplanting en slimme verbindingen ontstaat een campus die even functioneel is als inspirerend, zowel voor leerlingen als leerkrachten.

Flexibele leeromgevingen en circulatie als leerplek

Een van de opvallendste kenmerken van het ontwerp is de manier waarop leeromgevingen multifunctioneel zijn ingezet. Klaslokalen kunnen worden gecombineerd of verkleind, afhankelijk van het lesmoment. Gemeenschappelijke ruimtes bieden bijkomende mogelijkheden voor instructie, overleg of zelfstandig werk. Die flexibiliteit ondersteunt niet alleen het leerproces, maar vergroot ook het ruimtelijk comfort van leerlingen en leerkrachten. Verschillende onderwijsactiviteiten kunnen gelijktijdig plaatsvinden, zonder dat ze elkaar storen.

Ook circulatieruimtes krijgen een betekenisvolle invulling. Brede gangen fungeren als informele leerplekken, tijdelijke leszones of ontmoetingsruimtes. Doordat ze rijk zijn aan daglicht en overzicht bieden, voelen ze aangenaam en open aan. Hier kan men even tot rust komen of net netwerken met anderen. Deze visie op ruimtegebruik past binnen een bredere pedagogische trend waarin leren niet meer beperkt blijft tot één lokaal, maar zich afspeelt in een geheel van verbonden plekken.

De luifel als scharnierpunt van de campus
De grote verbindende luifel vormt letterlijk en figuurlijk de spil van het ontwerp. Ze overspant verschillende delen van de campus en vervult meerdere functies tegelijk. Op het gelijkvloers zorgt de luifel voor droge overgangen en beschermde speelzones, wat essentieel is in ons klimaat. Op de eerste verdieping maakt ze horizontale circulatie mogelijk tussen de verschillende bouwdelen, met afwisselend loopzones en extensieve groenzones.

Die gelaagdheid geeft het project niet alleen praktische meerwaarde, maar ook ruimtelijke rijkdom. Onder en op de luifel ontstaan spontane ontmoetingsplekken voor leerlingen en personeel. Hier ontstaan informele momenten van uitwisseling en samenwerking. De transparantie van het ontwerp zorgt voor zichtlijnen tussen gebouwen en naar de groene omgeving, waardoor de campus zich opent naar zijn context en tegelijk overzicht en geborgenheid biedt.

Verknipt volume met respect voor de site
Het ontwerp van Abscis Architecten vertrekt vanuit een sterke inbedding in de bestaande situatie. De site bevatte al een beschermde kloosterstructuur en een sporthal, die behouden blijven en mee opgenomen zijn in de ruimtelijke compositie. Ook een deel van de aangrenzende groenzone, grenzend aan de Ede, blijft onbebouwd. Binnen deze randvoorwaarden werd gekozen voor een bouwvolume van maximaal drie lagen, dat zorgvuldig wordt opgeknipt om doorzichten en doorgangen te creëren.

Die opdeling resulteert in een ensemble van gebouwen die samenhang vertonen, maar elk een eigen oriëntatie en schaal hebben. Dankzij deze strategie ontstaat er een menselijke maat op de campus, ondanks de grote oppervlakte. Gebouwen krijgen lucht en licht, en de circulatie tussen de delen wordt vanzelfsprekend. Het resultaat is een dynamisch scholenlandschap dat aansluit bij de logica van het leren zelf: veelzijdig, veranderlijk en verbonden.

Toegankelijkheid en mobiliteit geïntegreerd
Een doordacht mobiliteitsplan zorgt voor een vlotte toegang tot de verschillende delen van de campus. Aan de zijde van de Brielstraat bevindt zich een grote parking met Kiss & Ride-zone, waar de hoofdingang van de basisschool is ondergebracht. De luifel begeleidt bezoekers als een soort poort naar de ingang en fungeert als ruimtelijke uitnodiging. Via passerelles rond het gebouw bereiken leerlingen en leerkrachten hun klasruimtes zonder dat ze doorheen het hele gebouw moeten circuleren.

Ook de secundaire school is toegankelijk vanaf deze zijde, maar beschikt daarnaast over een bijkomende ingang langs de Marktstraat. Deze dubbele ontsluiting spreidt de instroom van gebruikers en maakt de site vlot bereikbaar voor een divers publiek. De architectuur speelt hier in op dagelijkse verplaatsingsstromen en zorgt ervoor dat ook de infrastructuur zelf bijdraagt tot een veilige, logische en aangename scholendynamiek.

Ontwerp in dienst van collectiviteit
Naast de onderwijsfuncties biedt het ontwerp ruimte voor sociale dynamiek op de campus. Ontmoeting wordt gestimuleerd via gedeelde zones, visuele relaties en het strategisch inzetten van circulatie als verblijfsruimte. Hierdoor ontstaat een leeromgeving die het collectieve karakter van de school versterkt, zonder scherpe afbakeningen tussen leeftijden of afdelingen.

De totstandkoming via een architectuurwedstrijd binnen een DBFM-procedure toont dat ruimtelijke kwaliteit mogelijk blijft binnen een strak georganiseerd kader. Door het project af te stemmen op zowel de historische context als de natuurlijke structuur van de site, illustreert het hoe hedendaagse scholenbouw kan inspelen op erfgoed, open ruimte en onderwijslogistiek tegelijk. Daarmee vormt de campus in Maldegem een overtuigend referentieproject voor toekomstige scholen met een vergelijkbare complexiteit.

Bron: Architectura
Lees het volledige artikel op de website van Architectura.

 

Ga naar het project 'Maricolen Maldegem'

BOUWTEAM (MALDEGEM)
Bouwheer: Maricolen Maldegem
Aannemers: Denys
Studiebureau: VK architects+engineers, part of Sweco
​Visualisaties: Frame